Oogstrelend mooi, onverwoestbaar en ook nog eens super duurzaam. De vintage gietijzeren pannen die Dennis Gaertman verkoopt zijn heuse blikvangers op je fornuis.
,,Ik hou van koken, maar werd een beetje ongelukkig van mijn oude koekenpan,’’ vertelt Gaertman. ,,Daarom ging ik op zoek naar een beter alternatief. Met mijn liefde voor vintagespullen en de wens om zo duurzaam mogelijk te leven kwam ik al snel uit bij deze oude gietijzeren pannen.”
Al eeuwen wordt er gekookt in gietijzeren ketels, potten en pannen. Met de iets recentelijker innovatie van het emailleren konden de pannen ook voorzien worden van een makkelijker schoon te maken laagje, dat bovendien in allerlei kleuren gemaakt kan worden.
De pannen gaan, mits goed onderhouden, generaties lang mee. Gaertman knapt oude, verwaarloosde vondsten weer liefdevol op. “Soms zijn ze helemaal vuil en zwartgeblakerd. Het is de sport om te zien wat daaronder vandaan komt.” De gerestaureerde pannen behandelt hij meerdere malen met biologische lijnzaadolie, waardoor ze extra tegen een stootje kunnen en je ze zelf niet meer hoeft in te branden.
In de pannen kun je zo ongeveer alles klaarmaken wat je maar wilt. Gaertman zelf zweert er bij. ,,Een gebraden kippetje, risotto, stoofvlees, biefstuk of een omelet, alles kan. Zelfs brood kun je in zo’n pan bakken. Alleen de piepers gaan bij ons thuis nog in een gewone kookpan.’’
Door de dikke bodem verspreidt de warmte heel gelijkmatig, en de pan kan op alle warmtebronnen – handig als we straks van het gas af gaan. Het fijne aan gietijzeren kookgerei is verder hun natuurlijke anti-aanbaklaag. “Dan ben je meteen af van dat chemische teflon.” Om het verschil te laten zien heeft Gaertman zijn oude anti-aanbak koekenpan nog bewaard. Een wiebelige steel en een kromgetrokken bodem vol onduidelijke putjes en een afgebladderde anti-aanbaklaag. “Daar word je toch droevig van? Vergelijk dit nu eens met wat je voelt als je werkt met zo’n prachtig vormgegeven gietijzeren pan – puur geluk.” Inderdaad, wie eenmaal kookt met deze oerdegelijke dingen (en gewend is aan het gewicht – deze pannen zijn ook een goede workout), wil niet meer anders.
Sommige pannen uit Gaertmans collectie zijn ontworpen door beroemde ontwerpers. In 1958 vroeg fabrikant Le Creuset niemand minder dan Raymond Loewy om een pan te ontwerpen. De geestelijk vader van iconische logo’s, zoals die van Lucky Strike, Shell en de Greyhoundbussen, maakte de Coquelle. Deze vierkante en toch gestroomlijnde braadpan doet het nu nog goed op tafel. Nog zo’n designklassieker is de lijn die de Italiaan Enzo Mari ontwierp in 1972. Met haar mooie ronde vormen kreeg deze serie de toepasselijke naam La Mama.
Urenlang kan Gaertman praten over ‘zijn pannen’: over Amerikaanse Dutch ovens, dat ene mooie limoengroene pannetje, de slimme Cousances met haar diepe deksel: het houdt niet op. Zijn pannenliefde gaat zelfs zo ver dat hij zijn eigen pannengrepen maakt van kringloopstoffen. Ook is hij zelf een pan aan het ontwerpen. “Een 100% Nederlandse, duurzamere gietijzeren pan. Dat lijkt me fantastisch.”
Waer is Gaer? De pannen van Gaer Cookware zijn te koop via www.gaercookware.nl. Ook Westerkaatje in Kralingen (Lusthofstraat 51B Rotterdam), heeft een aantal pannen in de winkel.